بررسی موقعیت‌ها،همکاری‌ها، سیاست‌ها و رقبای اصلی فدراسیون روسیه در زمینه انرژی هسته‌ای در خاورمیانه
ساخت نیروگاه هسته‌ای ارتباط تنگاتنگی با موضوعات تأمین امنیت انرژی در منطقه دارد. ضرورت و پیش نیازهای متنوع‌سازی تعادل انرژی در کشورهای منطقه و همچنین نیاز به منبع قابل اطمینان برق، که به طور کامل مشکل تقاضای روزافزون را حل خواهد کرد، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
یکی از فناوری‌های مورد استفاده در کشورهای عربی و خاورمیانه که با هدف افزایش ضریب بازیافت روغن انجام می شود، تزریق بخار با درجه حرارت بالا به درون چاه است. به‌دست آوردن این حجم از بخار فرآیندیست که به میزان قابل‌توجهی از انرژی نیاز دارد. با توجه به پیمان آب و هوایی 2015 پاریس، این کشور ها متعهد شدند که انتشار گاز‌های آلاینده به‌وجود آمده از سوخت های هیدروکربنی را کاهش دهند. علاوه بر دلایل صنعتی، یکی دیگر از علت‌های تمایل به انرژی جایگزین، افزایش مصرف برق به‌موجب افزایش جمعیت در منطقه است. مشکل دیگر منطقه خاورمیانه، کمبود آب شیرین است که یکی از راه‌های جبران آن نمک‌زدایی از اب دریا است که هم تکنولوژی و هم انرژی بالایی لازم دارد که با توجه به وضع موجود می‌توان نتیجه گرفت که بهترین راه حل فعلی استفاده از تصفیه خانه‌های اتمی است.
در مجموع، نیاز کشورهای حوزه خلیج‌فارس به انرژی اتمی:
1. نیاز به آب شرین(70٪ نیروگاه‌های آب شیرین کن جهان در خاورمیانه، عمدتاٌ در عربستان‌سعودی، کویت، امارات، قطر و بحرین واقع شده‌اند)
2. کاهش آلایندگی طبق معاهده پاریس
3. نیاز به منبع مطمئن برق چه در صنعت و چه در سایر بخش‌ها- در حالی که در سال 2017 تنها 3 درصد برق مورد نیاز از طریق هسته‌ای تولید می‌شد.
در ادامه نقش فدراسیون روسیه در توسعه انرژی هسته‌ای در خاورمیانه، چشم‌انداز بازار ارائه خدمات در این بخش و چشم‌انداز مشارکت احتمالی روسیه در اجرای پروژه‌های ساخت نیروگاه هسته‌ای را تجزیه و تحلیل می‌کنیم. امروزه امیدوارکننده‌ترین راه برای توسعه انرژی هسته‌ای استفاده از فناوری “نوترون سریع و یک چرخه بسته” است که امکان پردازش مجدد سوخت هسته‌ای مصرف شده را فراهم می‌کند که روسیه با دراختیار داشتن این فناوری، پتانسیل قابل توجهی برای صادرات و همکاری‌های بین‌المللی دارد. شرکت دولتی Rosatom دارای مزیت رقابتی قابل توجهی در بازار فناوری هسته‌ای، ازجمله در خاورمیانه است زیرا دارای صلاحیت‌ها وتوانایی هایی در تمام مراحل تولید انرژی هسته‌ای و زنجیره فناوری است.از طرفی دیگر مزیت روسیه نسبت به دیگر رقبا این است که زباله‌های هسته‌ای تولید شده را از مصرف‌کننده جمع می کند. شرکت دولتی Rosatom برای کشورهایی که منابع نفتی چندانی ندارند جهت تأمین‌اعتبار ساخت نیروگاه، طرح ساخت – مالکیت – بهره‌برداری (BOO) را ارائه می‌دهد، که در آن سرمایه‌گذار مالکیت نیروگاه اتمی را اخذ می‌کند و از طریق فروش برق مبالغ سرمایه‌گذاری را برمی‌گرداند. علاوه براین، شرکت دولتی Rosatom علاوه بر وام، طرح ساخت – مالکیت – بهره برداری – انتقال (BOOT) را ارائه می‌دهد که در آن، پس از انقضا مدت قرارداد، شرکت به مالکیت دولت منتقل یا به آن فروخته می‌شود. سرانجام، مذاکره با روسیه از نظر فنی راحت است. برخلاف ایالات‌متحده، روسیه در توافق‌نامه‌های بین‌دولتی در مورد ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای الزام به ترک غنی‌سازی اورانیوم یا تصویب پروتکلی اضافه‌بر توافقنامه پادمان آژانس انرژی هسته‌ای را الزام نمی‌کند. تصویب چنین توافقی توسط پارلمان روسیه در درجه اول ماهیت فنی دارد.
رقبای اصلی روسیه در منطقه: فرانسه، آمریکا، ژاپن، کره و چین هستند.
پروژه‌های همکاری موفق روسیه در منطقه:
1. نیروگاه هسته‌ای بوشهر
2. سایت آککووی ترکیه
3. نیروگاه هسته‌ای مصر ال دابا
چشم‌انداز همکاری
مذاکرات در باب همکاری در زمینه استفاده از انرژی اتمی در حال حاضر با تعدادی از کشورهای خاورمیانه از جمله عربستان‌سعودی- اردن- امارات- بحرین- عمان- کویت و رژیم صهیونیستی را می‌توان نام برد که در برخی موارد توافق‌نامه‌ها امضا شده است که در درازمدت می‌تواند به همکاری در سطح گسترده منجر شود.
