بررسی وضعیت صادرات محصولات کشاورزی (میوه، سبزیجات، صیفی‌جات و…) به امارات متحده عربی
مزیت تولیدی ایران درزمینه‌ی محصولات کشاورزی بوده که در صدر کالاهای صادراتی به کشورهای دیگر نیز قرار دارد. از طرفی کشاورزی تجاری در ایران با مشکلاتی اعم از تحریم حمل‌ونقل، تحریم بیمه و نبود شناورهای پهن‌پیکر و مسافت بالا مواجه بوده که بهترین راهکار دور زدن این تحریم‌ها هدف قراردادن کشورهایی است که در نزدیکی ایران قرار دارند؛ کشورهایی که ایران با حداقل هزینه‌ی حمل‌ونقل و بیمه‌های تجاری می‌تواند با آن‌ها در ارتباط باشد که کشور امارات یکی از همین نمونه‌ها است.
مبادله با امارات می‌تواند مشکل نبود شناورهای تخصصی را حل نماید. امکان تجارت با استفاده از لنج‌های سنتی و نیز وجود مسافت کوتاه می‌تواند مشکل بیمه‌های سنگین تجاری را نیز برطرف نماید. همچنین یکی از نیازهای کشور امارات، محصولات کشاورزی است و از طرفی با توجه به شرایط آب و هوایی و همین‌طور کمبود مزارع و زمین حاصلخیز در امارات، حکومت و دولت این کشور اقدام به سیاست‌های کشت فرا سرزمینی نموده تا نه‌تنها با کمبود محصولات کشاورزی روبه‌رو نباشد بلکه بتواند بازارهای صادراتی گسترده‌ای را نیز در اختیار بگیرد.
وضعیت بازرگانی محصولات کشاورزی
البته باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که بخشی از واردات صورت گرفته الزاماً به معنی واردات مرسوم در ادبیات اقتصادی نبوده و بخشی از آن‌ها شامل ورود محصولات حاصل از کشت فرا سرزمینی می‌باشد.
حیوانات زنده: واردات از کشورهای هند، عمان و استرالیا، ارزش بازار این محصول در سال 2019 رقم 115 میلیون دلار بوده است که هند صادرکننده اصلی این محصول به امارات است.
گوشت و احشا گوشت خوراکی: بیش از نیمی از واردات این محصولات از کشور برزیل صورت می‌گیرد. ارزش این بازار در سال 2019 در کشور امارات، 2 میلیارد و 281 میلیون و 642 هزار دلار است.
ماهی و سخت‌پوستان،نرم‌تنان و سایر مهره‌داران آبزی: رتبه اول این بازار در اختیار هند است. ارزش این بازار 340 میلیون دلار است که سهم ایران 35 میلیون و 286 هزار دلار می‌باشد.
محصولات لبنی، تخم‌مرغ، عسل طبیعی، محصولات خوراکی صرفاً با منشأ حیوانی: در این عرصه، حضور پرقدرت عربستان در امارات و غیبت ایران، قابل‌توجه است. رتبه اول این بازار در اختیار نیوزیلند است.
درختان زنده و گیاهان دیگر، پیاز، ریشه و مانند آن، گل‌های شاخه بریده و شاخ و برگ‌های زینتی: ارزش این بازار 50 میلیون دلار است که رتبه اول در اختیار هلند است.
سبزیجات خوراکی و برخی ریشه‌ها و غده‌ها: ارزش این بازار 2 میلیارد و 363 میلیون و 108 هزار دلار می‌باشد و رتبه اول در اختیار آمریکا است.
قهوه، چای، مالت، ادویه‌جات و ترشی جات: ارزش این بازار 300 میلیون دلار است و رتبه اول در اختیار هند است.
غلات و حبوبات: ارزش این بازار حدود 1 میلیارد دلار است و رتبه اول در اختیار هند است.
دانه‌های روغنی و زیتون، دانه‌ها و میوه‌های مختلف صنعتی یا دارویی: ارزش این بازار حدود 1 میلیارد دلار است و رتبه اول در اختیار کانادا است.
قند و مشتقات قندی: ارزش این بازار حدود 600 میلیون دلار است و رتبه اول در اختیار برزیل است.
این گزارش در ادامه به بررسی و معرفی شرکت‌های اصلی وارداتی امارات و فروشگاه‌های توزیع محصولات کشاورزی و غذایی در این کشور می‌پردازد.
پیشنهادات:
در بخش خصوصی در سطح خرد به این دلیل که مشخصه‌ی بازار امارات، کیفیت بالا، بسته‌بندی‌های منظم و مشتری‌پسند، زنجیر‌ی توزیع مناسب و یکپارچه است که هیچ‌یک از مشخصات فوق مطابقتی با بازار و تولید سنتی کشاورزی ایران ندارد و به همین دلیل جایگاهی برای بخش خصوصی در سطح خرد نمی‌توان قائل شد.
برای بخش خصوصی متوسط و بزرگ و بخش‌های غیردولتی می‌توان با تأسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای در امارات و ارائه محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به‌ویژه توسط نهادهایی همچون آستان قدس رضوی، اتکا، رفاه و… و در بخش غیردولتی نیز می‌توان با تولید و بسته‌بندی مناسب و همچنین ایجاد زنجیره‌ی توزیع مناسب در داخل ایران سابقه‌ی فروش نوین را در کارنامه خود ایجاد کنند.
در این گزارش علاوه بر بررسی ابعاد مختلف صنایع غذایی و کشاورزی امارات، در سه سطح تولیدکنندگان، واردکنندگان و توزیع‌کنندگان به شناسایی محصولات قابل‌عرضه، حجم بازار و بازیگران مهم آن پرداخته شد. ایران باید از این تصور سنتی که اماراتی‌ها کلاً وابسته هستند فاصله گرفته و از منظری واقع‌بینانه‌تر به بررسی این کشور بپردازد.
اماراتی‌ها به‌وضوح متوجه محدودیت‌ها بوده و برنامه‌ریزی مناسبی در کشورهایی از قیبل یونان، برزیل، صربستان و اوکراین انجام داده و همچنین در برخی از کشورهای آفریقایی اقدام به سرمایه‌گذاری و کشت فراسرزمینی نمود‌ه‌اند؛ بنابراین هر برنامه‌ای که در تعاملات کشاورزی با کشور امارات در نظر گرفته می‌شود می‌بایست با توجه به نیازها، حساسیت‌ها و نیز برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در این کشور باشد. محدودیت در مدیریت منابع آبی و خاکی امارات این فرصت را فراهم می‌آورد که ایران از سرمایه امارات در پروژه‌های کمتر سود ده مدیریت منابع آبی بهره برده و از سویی دیگر در ازای زمین‌های مورد کشت قرار نگرفته که در حدود 55 درصد از زمین‌های حاصلخیز ایران است، مبادله‌ای سود ده آغاز شود.
